Τις πταίει

Οι πρώτες εκτιμήσεις για τη φωτιά στην Πελοπόννησο και την Εύβοια λένε:

- 67 νεκροί, ανάμεσά τους και Πυροσβέστες
- 120 χωριά με ζημιές
- 1.500 σπίτια καταστράφηκαν ολοσχερώς
- 100.000 άνθρωποι έχασαν τις περιουσίες τους (σπίτια, καλλιέργειες, ζώα)
- 2.280.000 στρέμματα δασικών εκτάσεων κάηκαν
- 409.150 στρέμματα καλλιεργειών κάηκαν, κυρίως ελαιόδεντρα, αμπέλια και εσπεριδοειδή
- 73.000 ζώα κάηκαν

και η φωτιά δεν έχει σβήσει ακόμα...


Ποιος φταίει για αυτή την καταστροφή; Μήπως είναι οι τρομοκράτες; Μήπως το οργανωμένο κύκλωμα των εμπρηστών; Η Κυβέρνηση; Η Αντιπολίτευση; Το Δάσος που πήγε και φύτρωσε στο δρόμο της φωτιάς; Σε εμάς, τους πολίτες, που βλέπουμε τα γεγονότα στην τηλεόραση και βουρκώνουμε και οργιζόμαστε ποιος θα ρίξει την ευθύνη;

Είδα πολλά αυτές τις μέρες και διάβασα ακόμα περισσότερα. Σας παραθέτω τις πληροφορίες που μάζεψα:
1. Τα Μεσογειακά δάση είναι φτιαγμένα έτσι ώστε να ευνοούνται από μία φωτιά. Βοηθά τη βλάστηση να ανανεωθεί βγάζοντας από τη μέση τα φυτά εκείνα που της κάνουν κακό. Οι μελέτες λένε ότι αν δεν καεί το δάσος μέσα σε 100 με 150 χρόνια, τότε είναι καταδικασμένο.
2. Μία φωτιά μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 20-40 μέτρα και ταχύτητα τα 10-40 χιλιόμετρα/ώρα. Είναι αδύνατον να την πλησιάσουν τα πεζοπόρα τμήματα της Πυροσβεστικής, ενώ οι ρίψεις νερού καταφέρνουν απλά να την μετριάσουν. Ο μόνος τρόπος που μπορεί να τη σταματήσει είναι η ίδια η φωτιά. Καίγοντας δηλαδή ένα μέρος του δάσους που βρίσκεται στην πορεία της, ώστε όταν φτάσει εκεί να μη βρει κάτι να κάψει.
3. Για να καθαρίσουν τα βοσκοτόπια από τους θάμνους, πρέπει επίσης να καούν.
4. Δεν υπάρχει Κτηματολόγιο και Δασολόγιο.
5. Τα αυθαίρετα κτήρια νομιμοποιούνται μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα αλλά ακόμα και όσο θεωρούνται παράνομα, οι ΔΕΚΟ τους παρέχουν ρεύμα και νερό.
6. Δεν υπάρχει συστηματική ενημέρωση για το πώς ξεκινά μια φωτιά, πώς εξαπλώνεται και πώς καταπολεμάται πλην κάποιων κακόγουστων τηλεοπτικών spot.
7. Ένα καμένο Δάσος δεν έχει ανάγκη από αναδάσωση, αντιπλημμυρικά και αντιδιαβρωτικά έργα.
8. Η Ελληνική Πυροσβεστική έχει έναν από τους μεγαλύτερους στόλους στην Ευρώπη.

Ο κατάλληλος συνδυασμός των παραπάνω επιφέρει τα γνωστά σε όλους μας αποτελέσματα.

Πιο συγκεκριμένα:
Λόγω ελλιπούς έως ανύπαρκτης ενημέρωσης, πιστεύουμε ότι για να ξεκινήσει μία πυρκαγιά χρειάζεται δόλο, στουπιά, πολύπλοκους μηχανισμούς ή φυσικές καταστροφές (κεραυνός, ηφαίστειο) και έτσι, ελαφρά την καρδία πετάμε το αναμμένο τσιγάρο από το αυτοκίνητο, αδειάζουμε τα σκουπίδια μας στις πλαγιές, κάνουμε barbeque τις μέρες που έχει αέρα και υψηλές θερμοκρασίες. Άλλες φορές, λόγω της υπερβολικής σιγουριάς που διακατέχει το λαό μας, καίμε τα ξερά χόρτα νομίζοντας ότι όταν το θελήσουμε θα σβήσουμε τη φωτιά.
Όταν δεν φταίει η άγνοιά μας, φταίει ο Νόμος. Ο κτηνοτρόφος που δεν επιτρέπεται να κάψει το βοσκότοπο για να ανανεωθεί η βλάστηση, θα βάλει μια φωτιά κάπου κοντά, ελπίζοντας να επεκταθεί ώστε να κάψει το χωράφι του και ταυτόχρονα δεν φαίνεται ως ένοχος.
Κι όταν δεν ισχύει κάτι από τα παραπάνω, φταίνε οι γνωστοί σε όλους μας οικοπεδοφάγοι. Δεν υπάρχει Κτηματολόγιο, δεν υπάρχει Δασολόγιο, δεν υπάρχουν πραγματικές κυρώσεις για τα αυθαίρετα, ας κάψουμε λοιπόν ένα κομμάτι του Δάσους να χτίσουμε το σπιτάκι μας μέσα στη Φύση και σε λίγα χρόνια θα έχουμε και τους τίτλους ιδιοκτησίας και κανείς δε θα μας κουνήσει από εκεί.
Αρκεί όμως αυτό για να γίνει το κακό; Μερικές φορές ναι. Το Δάσος που αποζητά τη φωτιά θα της δώσει ό,τι χρειαστεί για να τραφεί. Ένα κουκουνάρι που καίγεται μπορεί να διανύσει τεράστιες αποστάσεις ώστε να ξεκινήσει μια καινούρια εστία. Όταν το Δάσος δεν κάνει πολύ καλή δουλειά, τα μέσα πυρόσβεσης δεν κάνουν επίσης. Μέχρι πρότινος, την ευθύνη την είχε η Δασική Υπηρεσία. Μια ομάδα ανθρώπων που ήξεραν το Δάσος όπως το σπίτι τους. Ήξεραν τι θέλει, τι του κάνει κακό και πώς να το προστατέψουν. Τώρα οι ευθύνες είναι συγκεχυμένες. Άλλος έχει την Πρόληψη, άλλος την Κατάσβεση. Οι Πυροσβέστες ξέρουν να σβήνουν φωτιές, δεν ξέρουν να φτιάχνουν αντιπυρικές ζώνες, δε γνωρίζουν τη βλάστηση, δε μπορούν να καταλάβουν πώς θα κινηθεί η φωτιά. Παλεύουν με αυτοθυσία μεν, αλλά χωρίς τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Στήνονται ηρωικά στην άκρη του Δάσους και παλεύουν με κλαδιά, φτυάρια και νερό να σκοτώσουν ένα θηρίο με ύψος 20 και 30 μέτρα, ένα θηρίο που τρέφεται συνεχώς με νέα δέντρα, με ξερή βλάστηση, με σκουπίδια. Κι ενώ φαντάζει λογικό να καεί ένα μέρος του Δάσους ώστε η φωτιά να σβήσει από μόνη της, αυτό στην Ελλάδα απαγορεύεται. Κι έτσι τα μέτωπα αυξάνονται σε έκταση, ξεφυτρώνουν από παντού νέες εστίες, περικυκλώνουν χωριά και σταματούν μόνο όταν φτάσουν στη θάλασσα ή όταν ο αέρας συνεργαστεί... Μέσα σε όλο αυτό τον πανικό, οι οικοπεδοφάγοι βρίσκουν ευκαιρία να ανάψουν κι αυτοί μερικές φωτιές, οι κάτοικοι των χωριών κλαίνε στην τηλεόραση, απαιτούν από την Πυροσβεστική να κάνει θαύματα και αγνοούν ότι αν είχαν μαζέψει τα ξερά χόρτα από τα χωράφια και τα σπίτια τους, αν είχαν κάνει στοιχειώδεις αντιπυρικές ζώνες γύρω από τις περιουσίες τους, τότε ίσως και να μπορούσαν να τις πλησιάσουν και να σώσουν κάτι.
Αρκεί όμως αυτό για να χαθούν ανθρώπινες ζωές; Όχι. Εδώ αναλαμβάνουν δράση οι Αρχές. Υψηλά ιστάμενοι με λάθος γνώσεις, σε λάθος θέσεις. Πράσινα και μπλε συμφέροντα. Μπορούμε εμείς να αλλάξουμε κάτι; Συνήθως όχι. Τις περισσότερες φορές αγνοούμε ποιος είναι υπεύθυνος για τη ζωή μας, αγνοούμε ότι ο αρχηγός του τάδε Σώματος έχει άσχετο πτυχίο, ότι έχει μπει από το παράθυρο. Αυτός όμως που είναι ο άμεσα υπεύθυνος για τη ζωή μας, είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ο δήμαρχος πρέπει να εκκενώσει το χωριό, αυτός ξέρει πόσοι είναι οι αγρότες που ζουν σε καλύβες μέσα στο δάσος, αυτός πρέπει να ζητήσει τα μέσα που χρειάζεται για να μας μεταφέρει σε ασφαλές μέρος. Αλλά στην Ελλάδα και κυρίως στα χωριά, δεν ψηφίζουμε αυτόν που είναι ικανός για το γενικό καλό αλλά αυτόν που θα φροντίσει το δικό μας καλό. Θα βγάλουμε δήμαρχο αυτόν που μας έταξε εκείνο το χωραφάκι, αυτόν που δε θα πει τίποτα για τα σκουπίδια και τα μπάζα που πετάμε, το γιο της ξαδέλφης μας. Ένα άβουλο ανθρωπάκι που με το παραμικρό πελαγώνει, κομπιάζει και ρίχνει τις ευθύνες αλλού. Κι όμως, όταν μετρήσουμε το κακό, για αυτόν θα παραπονεθούμε, αυτόν θα σταυρώσουμε και θα ξεχάσουμε ότι εμείς του δώσαμε τη δυνατότητα να κάνει ό,τι έκανε.
Κι όταν η πυρκαγιά πάρει όσες ζωές, περιουσίες και δασικές εκτάσεις μπορέσει, θα αναλάβουν πάλι οι Αρχές. Θα εξαγγείλουν αναδασώσεις, αντιπλημμυρικά και αντιδιαβρωτικά έργα για να καταστρέψουν ό,τι επέζησε. Τα Δάση μας έχουν φροντίσει να αναγεννηθούν από μόνα τους. Έχουν αρχέγονους μηχανισμούς αυτοσυντήρησης. Έχουν τις ρίζες τους βαθιά μέσα στο έδαφος συγκρατώντας το πολύτιμο για την ανάπτυξή τους χώμα, δίνουν νέους βλαστούς από την επόμενη κιόλας μέρα και σύντομα φτάνουν στο 60% του αρχικού τους μεγέθους. Τα πεύκα, κρατούν κλειστά τα κουκουνάρια τους μέχρι και για 10 χρόνια και τα ανοίγουν μετά τη φωτιά, ρίχνοντας εκατοντάδες σπόρους στο χώμα για να φυτρώσουν τα νέα δέντρα. Κι όμως, το Κράτος, σε μια ύστατη προσπάθεια να δείξει ότι νοιάζεται, κάνει αναδασώσεις. Βάζει βαριά μηχανήματα μέσα στο δάσος και συνθλίβει τους καρπούς και τις ρίζες. Σκάβει και φυτεύει φυτά που ποτέ δεν έπρεπε να βρίσκονται εκεί αλλά είναι τα μόνα που βρίσκονται στα φυτώριά του. Οι ευαίσθητες ισορροπίες του Δάσους διαταράσσονται, οι πικροδάφνες πίνουν το πολύτιμο νερό των πεύκων. Οι καμμένοι κορμοί των δέντρων παρατάσσονται στη σειρά, στα επονομαζόμενα αντιδιαβρωτικά έργα. Το σκεπτικό είναι ότι θα συγκρατούν το χώμα τα 2-3 πρώτα χρόνια, μέχρι να αναπτυχθούν τα πρώτα δέντρα και μετά θα σαπίσουν προσφέροντάς τους λίπασμα. Η αλήθεια είναι ότι δε σαπίζουν γιατί το κλίμα είναι ξηρό, τα δέντρα ασφυκτιούν ανάμεσα στους κορμούς και με την πρώτη ευκαιρία, τα παρατεταγμένα κάρβουνα προσφέρουν μοναδικό θέαμα καθώς εξαπλώνουν τη φωτιά σε όλη την έκταση του ήδη καμένου Δάσους. Κι όταν ένα δάσος καίγεται για δεύτερη φορά σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, δεν υπάρχει πια ελπίδα να ανακάμψει. Δεν πρόλαβε να ενεργοποιήσει κανένα μηχανισμό αυτοσυντήρησης.
Τότε και πάλι οι Αρχές αποχαρακτηρίζουν οριστικά τις εκτάσεις αυτές, ο κόσμος τρέχει για ένα σπιτάκι στο βουνό και τότε ξεκινούν οι πλημμύρες, οι καθιζήσεις, καταστρέφονται κι άλλες περιουσίες κι αν είμαστε τυχεροί, δε θρηνούμε θύματα.

Αυτές τις μέρες, όλοι μας σοκαριστήκαμε από την έκταση της καταστροφής. Όλοι, μαζί κι εγώ, σκεφτήκαμε ότι δε γίνεται, δε μπορεί όλα αυτά να οφείλονται σε ένα αναμμένο τσιγάρο. Κάτι πιο σοβαρό κρύβεται από πίσω. Οργανωμένο κύκλωμα εμπρηστών; Κάποια νέα μορφή τρομοκρατίας; Εξωτερικοί και εσωτερικοί εχθροί της Ελλάδας;
Γιατί όταν κάτι αποκτά εξωπραγματικές διαστάσεις, εκεί, έξω από το πραγματικό θέλουμε να βρούμε και την αιτία του. Η αιτία είναι απλή και τρομακτική. Για όλα φταίει η έλλειψη ενημέρωσης. Εμείς δεν ξέρουμε πόσο εύκολα ξεκινά μια πυρκαγιά, εμείς δεν ξέρουμε πώς να προστατευτούμε, οι Αρχές δεν ξέρουν πώς να τη σβήσουν, οι Αρχές δεν ξέρουν πώς να μας προστατέψουν, οι Αρχές δεν ξέρουν πώς να προστατέψουν το Δάσος μετά τη φωτιά. Οι επιστήμονες παρακολουθούν αποσβολωμένοι τις σπασμωδικές κινήσεις του Κράτους να σώσει ό,τι μπορέσει κι εμείς χειροκροτούμε ή φωνάζουμε ανάλογα με το πώς μας φάνηκαν ή ανάλογα με το τι ψηφίζουμε...



Πηγές:
in.gr
Φωτιές
Πρόληψη Δασικών Πυρκαγιών
Γιατί καίγονται τα δάση στην Ελλάδα


Update (10/09/2007):
Διαβάστε εδώ και ένα ενδιαφέρον άρθρο για τις χωματερές.
Τα σκουπίδια που και εμείς αλλά και οι Αρχές τόσο εύκολα κρύβουμε μέσα στο Δάσος είναι μια βόμβα έτοιμη να εκραγεί. Παράγονται εύφλεκτα αέρια που σε μια ζεστή μέρα και με τον πρώτο δυνατό αέρα μπορούν να πάρουν φωτιά. Πρέπει να τηρούνται αρκετές προϋποθέσεις για να συμβεί κάτι τέτοιο (ανάφλεξη) αλλά κατά έναν περίεργο τρόπο, κάνουμε όλοι τα δυνατά μας για να τα καταφέρουμε. Πετάμε μη ανακυκλώσιμα υλικά στα σκουπίδια (που ως γνωστόν δεν διασπώνται αλλά είναι εύφλεκτα) και κυρίως τις μπαταρίες από τα κινητά και τους υπολογιστές...