Σάββατο 24 Νοεμβρίου 2007

Ωρ8ωγράφυα

Μία πρόσφατη έρευνα κάποιας εφημερίδας (νομίζω ήταν η Καθημερινή) έβγαλε το συμπέρασμα ότι όσο περνά ο καιρός, τόσο χειροτερεύει η ορθογραφία των νέων. Η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά το σχολείο και τον τρόπο που διδάσκεται η Ελληνική Γλώσσα. Με απλά λόγια, θεωρούν ότι αφού τη μιλάς, δε χρειάζεται να σπαταλήσουμε χρόνο για να σε μάθουμε να τη γράφεις...

Στα Forum, sites κλπ που παρακολουθώ, όταν γράφουν άτομα γύρω στα 20, τα ορθογραφικά λάθη είναι τόσα πολλά που πραγματικά είναι δύσκολο να διαβάσω τα κείμενά τους, ακόμα κι αν είναι μόλις 3 γραμμές.

Σχεδόν απουσιάζουν τα σημεία στίξης (μερικές φορές ακόμα και τελείες), δε μπορούν να ξεχωρίσουν την παθητική από την ενεργητική φωνή, δεν ξέρουν πού να βάλουν τόνους και πού όχι και όταν έρχεται η ώρα να χρησιμοποιήσουν διφθογγους, γίνεται το "έλα να δεις".

Κάποιοι έχουν βρει την εύκολη λύση και έχουν απλοποιήσει τις λέξεις: όλα γράφονται με "ι" (εκτός από τα γένους θηλυκού), με "ε" (εκτός από το "και" και κάποια ρήματα) και "ο" (πάλι, ευτυχώς εξαιρούν τα ρήματα). Κάποιοι άλλοι όμως, κάνουν φιλότιμες προσπάθειες, το παλεύουν. Σε αυτή την περίπτωση παρατηρείς και τις περισσότερες "ασυνέπειες". Τη μία φορά βλέπεις το "γελοίο" γραμμένο ως "γελείο", την άλλη "γελίο", ίσως και "γελήο". Δηλαδή ξέρουν ότι δεν ξέρουν πώς γράφεται και προσπαθούν να μαντέψουν το συνδυασμό των γραμμάτων που θα τους "κάτσει" στο μάτι.

Ένα ασήμαντο μερίδιο της ευθύνης σίγουρα κουβαλά το γεγονός ότι οι πιο πολλοί γράφουν πλέον στον υπολογιστή. Είναι δύσκολο, ίσως και βαρετό, να ψάξεις να βρεις τα διαλυτικά, να βάλεις κενό μετά την τελεία ή το θαυμαστικό. Κάποιοι, θα ήθελαν να ρίξουν το φταίξιμο στο ίδιο το Internet και τα greeklish που κάποτε αναγκαζόμασταν να χρησιμοποιήσουμε (και λέω "κάποτε" γιατί τώρα παντού υποστηρίζονται οι ελληνικοί χαρακτήρες και στα περισσότερα Forum επιβάλλεται να γράφεις στα Ελληνικά). Κι όμως, το ίδιο το "κακό" Internet και το "αναγκαίο κακό" του ηλεκτρονικού υπολογιστή μάς διορθώνει. Μας δίνει τη δυνατότητα του Ορθογραφικού Ελέγχου και άρα δεν κάνουμε τόσα λάθη όσα θα κάναμε αν γράφαμε με το χέρι. Να μην πω ότι μαθαίνουμε και 2-3 λεξούλες. Έτσι, ξαναγυρνάμε στο σχολείο. Τι διδάσκουν εκεί;

Θυμάμαι, όταν πήγαινα εγώ σχολείο (πριν 15-20 χρόνια δηλαδή) ότι μαθαίναμε κανόνες. Μαθαίναμε ότι τα ρήματα που τελειώνουν σε -ώνω γράφονται με ωμέγα, τα σε -ίζω με γιώτα, ότι τα ουδέτερα με κατάληξη -ος έχουν πληθυντικό σε -η. Μαθαίναμε ότι το "που" και το "πως" -όταν ρωτάνε- παίρνουν τόνο, ότι το "ότι" μπορεί να πάρει κόμμα (ό,τι), ότι οι μονοσύλλαβες λέξεις -όσα γράμματα και να έχουν- δεν τονίζονται.

Κι όμως, ακόμα και τότε, είχα πολλά κενά. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι πολλούς κανόνες τους έμαθα από την καθηγήτρια των αγγλικών. Αφιερώναμε 5 λεπτά στα ελληνικά και μετά συνεχίζαμε με αγγλικά (καλή της ώρα, όπου κι αν είναι). Εκεί όμως που πραγματικά ένιωσα ότι ήρθε η θεία επιφοίτηση (και όχι "επιφώτιση" που λένε πολλοί), ήταν όταν στα 21 μου άρχισα μαθήματα Αρχαίων Ελληνικών, γιατί ξαφνικά αποφάσισα να απαρνηθώ τις θετικές επιστήμες και να σπουδάσω Ψυχολογία. Η καθηγήτριά μου λοιπόν, θεώρησε ότι δεν ξέρω τίποτα (δεν έπεσε και πολύ έξω) και ξεκινήσαμε από το μηδέν. Έμαθα την προστακτική, τα συνηρημένα, την αύξηση αορίστου και το σημαντικότερο: έμαθα τη μελωδικότητα της Ελληνικής γλώσσας. Γιατί, κάποτε, μιλούσαν τραγουδιστά. Και η οξεία και η περισπωμένη δεν ήταν απλά ένας βραχνάς, ήταν "οδηγίες χρήσης". Διάβαζαν αυτό που έπρεπε να πουν, όπως οι τραγουδιστές διαβάζουν τις νότες.

Μπορεί τελικά να μην κατάφερα να φτάσω καν στις Πανελλήνιες εξετάσεις, αλλά τουλάχιστον έμαθα να γράφω. Ίσως και να μιλάω λίγο καλύτερα. Και όσο περισσότερο μάθαινα, τόσο περισσότερο οργιζόμουν με αυτά που διάβαζα. Γιατί διαβάζουμε λάθος ελληνικά σχεδόν παντού. Στην τηλεόραση, στα περιοδικά, στις διαφημιστικές αφίσες. Και είναι τόσα τα λάθη, που ώρες-ώρες σκέφτομαι να φτιάξω έναν οδηγό ορθογραφίας...

5 σχόλια:

χαμογελο είπε...

έχεις δίκιο... αν και πιστεύω ότι μεγάλο μέρος της ευθύνης του έχει ο υπολογιστής... δεν λέω πάντα ήμουν ανορθόγραφος αλλά με τον υπολογιστή έγινα πολύ περισσότερο.
1.Όταν ο υπολογιστής διορθώνει τα λάθη τότε σταματάς με τον καιρό να τα προσέχεις κτλ.
2. Όταν έγραφα κάτι παλιότερα συνήθως το το τι θα χρησιμοποιούσα ει ή η κτλ ήταν αποτέλεσμα συνήθειας... (νομίζω ότι λέγετε μνήμη του σώματος ή κάπως έτσι.) με τον υπολογιστή τώρα πιστεύω ότι μεγάλο μέρος των ελλήνων το ξεχνάει σιγά σιγα... μιας και απλώς πληκτρολογεί το κείμενο.
3.Τα greeklish όντως σε κάνουν να ξεχνάς πως γράφοντε αρκετές λέξεις.... ή ακόμα χειρότερα....(το έπαθα προχθές) ξεχνάς να γράφεις στα ελληνικά.... επειδή έχω συνηθίσει να γράφω συνέχεια greeklish με εξαίρεση ίσως στο blog μου όταν πήγα να κρατήσω μια σημείωση σε χαρτί μπερδεύτικα και έγραφα σε greeklish!!!!

anarxaki είπε...

Τα παραπάνω συμπεράσματα τα έβγαλα από τον εαυτό μου και όχι από κάποια έρευνα.
Έτσι, σαν "εικονικός" τύπος, έμαθα πολλές λέξεις μόνο και μόνο επειδή τις έβλεπα (πχ "πρόσωπο" που δεν ξέρω ακόμα για ποιο λόγο το "σω" γράφεται με ωμέγα).
Εμένα προσωπικά ο Υπολογιστής και ο ορθογράφος με βοήθησε. Έκανα όποια λάθη έκανα, τα διόρθωνα, κι επειδή βαριόμουν να γυρνάω πίσω και να πατάω συνέχεια δεξί κλικ, έμαθα να τα γράφω σωστά για να κερδίζω χρόνο...
Για τα Greeklish δε μπορώ να εκφέρω γνώμη. Πάντα έγραφα κρατώντας την ορθογραφία ("kindunos" και όχι "kindinos") άρα δε μπορώ να πω αν μου έκαναν καλό ή κακό. Αυτό όμως που λες εσύ, είναι ότι λόγω συνήθειας πας να γράψεις ακόμα και στο χαρτί με λατινικούς χαρακτήρες αλλά αυτό δε σε κάνει απαραίτητα να ξεχνάς και την ορθογραφία. Σωστά;

Όπως και να έχει, είμαι της άποψης ότι αν μαθαίναμε γιατί γράφουμε ό,τι γράφουμε, θα ήταν πιο δύσκολο να το κάνουμε λάθος, για τον οποιονδήποτε λόγο...

χαμογελο είπε...

Σίγουρα δεν σημαίνει ότι ξεχνάω την ορθογραφία αλλά δίχνει ότι έχω συνηθήσει τα greeklish σε τεράστιο βαθμό....
Πάντως έχεις δίκιο. αν ξέραμε γιατί γράφεται το κάθε ένα έτσι όπως γράφεται τότε θα κάναμε σίγουρα λιγότερα λάθη.
Τα λέμε :-D

Ανώνυμος είπε...

Γιατί μόνο ένα ποστ ανά σελίδα; Είναι κουραστικό...

anarxaki είπε...

Μπα... δε θα το έλεγα. Μάλλον το βγάζει έτσι επειδή μπήκες σε μία ανάρτηση και μετά επιλέγεις να δεις την προηγούμενη ή την επόμενη. Πήγαινε στην αρχική σελίδα και θα δεις ότι σου βγάζει περισσότερες αναρτήσεις ;)